Choć pociągami jeżdżę codziennie od około 7 lat, nigdy jeszcze nie widziałam, by któryś z nich poruszał się do tyłu. Jesteśmy przyzwyczajeni do widoku prących w przód lokomotyw. Czy skład może jechać "na wstecznym"? Co go wówczas ogranicza i jakie warunki musi przy tym spełnić?
Tak, pociągi mogą poruszać się w tył, ale nie jest to zbyt bezpieczne.
Większość lokomotyw, a tym samym urządzeń w nich, jest przystosowanych do poruszania się w przód. To sprawia, że maszynista chcąc cofnąć maszynę, ma ograniczoną widoczność. Sprawa dodatkowo komplikuje się, gdy skład jest długi, a warunki atmosferyczne niesprzyjające. Zła pogoda to wróg transportu. Gęsta mgła czy zacinający deszcz wielokrotnie doprowadziły do nieszczęśliwych wypadków. Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że pociągi nie są zbyt elastyczne. Nie mogą w trybie natychmiastowym zjechać na drugi tor, a ich masa sprawia, że droga hamowania wydłuża się.
Gdy kolej jeszcze raczkowała, Rosjanie stwierdzili, że opracowanie konkretnych przepisów nie jest potrzebne, bo póki pociągi będą jeździć punktualnie, nic złego się nie stanie. Jak nietrudno się domyślić – funkcjonowało to do dnia pierwszej katastrofy. Nie chcemy popełniać tego samego błędu, więc choć cofanie pociągu jest rzadko praktykowane, PKP PLK opracowało przepisy regulujące te manewry w taki sposób, by pracownicy wiedzieli, jak się zachować i przeprowadzić wszystko w jak najbezpieczniejszy sposób.
Całość zaczyna się od zgody od dyżurnego ruchu. Maszynista chcąc wycofać pociąg musi ją uzyskać. Jedyny wyjątek to sytuacja ekstremalna, grożąca nagłym niebezpieczeństwem. W pierwszym wagonie musi znaleźć się pracownik, który będzie monitorować sytuację na torach.
Prędkość cofającego pociągu nie pozostaje do decyzji wyłącznie maszynisty. Skład powinien rozwinąć co najwyżej 30 km/h. Podczas mijania niezabezpieczonych przejazdów i przejść powinien zwolnić do 20 km/h. Jeśli jednak cały proces odbywa się bez zgody od dyżurnego ruchu, pociąg może przemieszać się z maksymalną prędkością 5 km/h przy założeniu, że widoczność nie jest mniejsza niż 100 metrów. Jeśli jest ona mniejsza, nie można przeprowadzić manewru cofania pociągu.
Ale widoczność nie jest jedynym parametrem, który decyduje o niemożności cofnięcia składu. Jeśli na pokładzie maszyny nie ma drużyny konduktorskiej, to pociąg nie powinien poruszać się w tył. Manewr ten nie powinien zostać przeprowadzony również w sytuacji, gdy trasa pociągu wyposażona jest w automatyczny posterunek odstępowy, a maszynista nie uzyskał pozwolenia od dyżurnego ruchu. Jednym z wielu przeciwwskazań dla cofania pojazdu jest także sytuacja, gdy szlak posiada wieloodstępową blokadę liniową.
Mam nadzieję, że niniejszy artykuł rozwiał wątpliwości odnośnie bardzo często zadawanego pytania "czy pociąg może jechać na wstecznym?"! Czy mieliście okazję widzieć kiedyś skład poruszający się w ten sposób?
Z czego korzystałam tworząc artykuł:
PKP Polskie Linie Kolejowe, Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów Ir-1, ważna od 1 lipca 2019 roku
Steve Boyko, Can Trains Run Backwards?, traingeek.ca
Bardzo lubię Twoje artykuły, są niezwykle ciekawe. Czy mogłabyś rozwinąć temat w jakich ilościach pociągi mogą być na torach? Słyszałam kiedyś, że wszystkie tory podzielone są na odcinki o różnej długości i w każdym odcinku może przebywać tylko jeden pociąg. To jest prawda? Ile jest takich odcinków? Co decyduje o ich długości?
OdpowiedzUsuńWarunki techniczno ruchowe linii kolejowej - V max a przez to droga hamowania, maksymalna długość pociągu na danej linii i inne czynniki mają wpływ na długość odstępów (odcinków). Ilość odstępów zależy od długości szlaku (odległości od posterunków zapowiadających).
UsuńJazda z lokomotywą z tyłu jest powszechnie stosowana u naszych zachodnich sąsiadów w pociągach pasażerskich (między landami). Składy tych pociągów są wyposażone w pomieszczenie dla maszynisty (kabinę sterowniczą). Przykładowo pociąg ze stacji A do stacji B jedzie tradycyjnie z lokomotywą i maszynistą z przodu. Na stacji B lokomotywą nie musi robić oblotu składu, maszynista zabiera tylko z lokomotywy pulpit sterowniczy i udaje się z nim na drugi koniec składu. Tam instaluje się z pulpitem w dostosowanym do tego celu pomieszczeniu i może jechać ze stacji B do stacji A będąc na czole pociągu a lokomotywą jest na końcu.
OdpowiedzUsuń