NA CZYM POLEGA TRANSPORT INTERMODALNY?

Czy widzieliście kiedyś kontener Maerska, który przewożony był na platformie kolejowej? Najprawdopodobniej zmierzał w kierunku portu morskiego, lub też stamtąd był wywożony. Bez względu na kierunek transportu, możemy być pewni, że był to tylko kolejny etap podróży tej jednostki ładunkowej. I jest szansa, że na tym nie spocznie. Taki rodzaj przewozu stosowany jest coraz częściej. Dlaczego i jak to wszystko konkretnie wygląda? 

Aby ułatwić proces dostawy, wielu przewoźników z różnych gałęzi transportu postanawia połączyć swoje siły. Można wyróżnić 3 rodzaje takiego przewoźnictwa:

• Transport multimodalny- połączenie min. 2 środków transportu na całej trasie, bez zaznaczenia jednostki, w której przewożony jest dany ładunek. Ponadto, cała trasa, bez względu na towarzyszące procesy przeładunkowe, regulowana jest przez jedną umowę przewozową i jest za nią odpowiedzialna tylko jedna osoba. 
• Transport intermodalny- połączenie min. 2 środków transportu na całej trasie, jednak ładunek musi być przewożony w tej samej jednostce. Np. jeśli przewozimy towar w kontenerze, to bez względu na to, czy transportowany jest koleją, ciągnikiem z naczepą czy kontenerowcem, to nie zmieniamy tej jednostki ładunkowej. Zaliczamy go do grupy multimodalnej.
• Transport kombinowany- część trasy ładunek pokonuje za pomocą środków transportu drogowego, tak aby dostarczyć go do odpowiedniego portu bądź terminala. Następnie przeładowywany jest na środki transportu morskiego, żeglugi śródlądowej lub kolejowego. Należy jednocześnie do przewozu multimodalnego i intermodalnego. 

wykres obrazujący zależności między powyższymi rodzajami transportu

Transport intermodalny, tak jak inne systemy, ma swoje wady i zalety. Nie charakteryzuje się jednak wieloma mankamentami, a ponadto, można śmiało stwierdzić, że ilość plusów przewyższa minusy. Aczkolwiek należy zwrócić uwagę na to, iż zaistniałe słabe strony, znacząco wpływają na podjęte decyzje o łączeniu środków transportu. Na samym początku zajmijmy się omówieniem wad i jak zawsze zacznijmy od kosztów. Trzeba poświęcić bardzo duże nakłady finansowe, aby wybudować odpowiednie miejsce i wyposażyć je w niezbędne urządzenia przeładunkowe, które zaliczamy do transportu wewnętrznego. (wewnątrzzakładowego) Mam na myśli np. suwnice czy żurawie. Cena używanej suwnicy waha się w granicach 80 tysięcy- 200 tysięcy zł, więc nowe urządzenie będzie zdecydowanie droższe. Ponadto, należy wziąć pod uwagę koszty eksploatacji, renowacji i naprawy tych maszyn. Oprócz tego, nie mamy możliwości przewozu wszystkich towarów. Nie możemy myśleć o transporcie intermodalnym, chcąc dostarczyć w określone miejsce m.in. żywe zwierzęta. Trzeba również uważać na inne dobra materialne, które wymagają specjalnych warunków podczas jazdy.

Z drugiej strony, transport intermodalny poprawia sprawność i przyspiesza całkowity proces przewozowy. Dzieje się to dzięki idealnemu doborowi jednostki ładunkowej. Co się z tym wiąże- oszczędność pieniędzy dla osoby, która musi dostarczyć określone dobra materialne. Omijamy przez to koszta związane z operacjami przeładunkowymi, (wyładunek i załadunek) czy wystawianiem zbędnej w tym przypadku dokumentacji. Łącząc różne środki transportu odciążamy maszyny poruszające się po drogach. Ponadto, korzystając np. z kolei czy promów, mamy pewność, że nasza wysyłka nie będzie opóźniona przez korki lub sygnalizację świetlną. Jest również mniej narażona na uszkodzenie. Należy również wspomnieć o tym, że odpowiednio łącząc urządzenia, możemy przewieźć ładunek w każdy rejon świata, bez względu na środowisko, które procesowi towarzyszy.

Transport intermodalny podlega wielu kryteriom podziału, jednak w tym wpisie skupimy się na najważniejszych. Najczęściej spotykana kategoryzacja dotyczy zasięgu obszaru, w jakim odbywa się przemieszczenie ładunków. Ze względu na odległość, rozróżniamy transport:

• kontynentalny
• międzykontynentalny
• krajowy
• międzynarodowy

Myślę, że powyższe terminy nie są trudne do zrozumienia, więc zajmiemy się kolejnym podziałem. Klasyfikacji można również dokonać, biorąc pod uwagę sposób, w jaki przeładowuje się ładunek. Ze względu na to kryterium wyróżniamy:

• przeładunek pionowy- przenosimy tylko jednostkę ładunkową, wyłączając pojazd, na którym wcześniej się znajdowała. Dla każdej jednostki przeznaczone jest odpowiednie urządzenie manipulacyjne. Np. dla kontenera- suwnica.

Źródło: Środki transportu- Radosław Kacperczyk; Difin 2012

• przeładunek poziomy- wykorzystywany jest przy przewozie przyczep, specjalnych pojemników, naczep i nadwozi wymiennych. 

Źródło: Środki transportu- Radosław Kacperczyk; Difin 2012

Trzecie z kolei kryterium, na które warto zwrócić uwagę, to obecność kierowcy podczas załadunku. Tutaj uznajemy podział:

• konwojowane- kierowca obecny podczas procesu przeładunkowego
• niekonwojowane- kierowca nie towarzyszy podczas czynności. 

Ponadto, transport intermodalny można podzielić na inne kategorie mniejszej wagi np. jednostka ładunkowa czy użyty środek transportu.

Wcześniej wspomniałam o tym, że jedną z wad systemu intermodalnego są drogie budynki i urządzenia. Jak to wszystko wygląda w szczegółach? Bez względu na rodzaj omawianej gałęzi transportu, jej infrastrukturę zawsze dzielimy na liniową i punktową. W tym przypadku, do liniowej zaliczamy wszystkie składowe, które związane są z poszczególnymi środkami transportu. (np. drogi, tory kolejowe) Mówiąc natomiast o infrastrukturze punktowej, mamy na myśli wszelkie obiekty, w których dokonuje się czynności przeładunkowych i manipulacyjnych. Do grupy tej zalicza się głównie terminale. Niegdyś, były to proste obiekty budowlane, jednak wraz z upływem czasu i rosnącymi potrzebami, zostały unowocześnione i bywają otwarte bardzo często przez 7 dni w tygodniu. Ze względu na środowisko, któremu towarzyszy dany obiekt, wyróżniamy:

• terminale lądowe
• terminale morskie
• terminale wodne śródlądowe

Jednostka ładunkowa to "opakowanie", które chroni przewożony ładunek przed uszkodzeniami, warunkami atmosferycznymi i innymi niebezpiecznymi czynnikami. Czym natomiast jest UTI? Skrót oznacza Intermodalną Jednostkę Ładunkową, czyli obiekt, który najczęściej stosowany jest w transporcie intermodalnym. Wyróżniają się innymi oznaczeniami i specjalną budową. Do grupy zaliczamy:

• naczepy samochodowe- podstawa w transporcie drogowym. Środki, które nie posiadają własnego napędu. Te standardowej wielkości, mogą pomieścić 34 europalety piętrzone w jednym poziomie. (Wymiary palety euro- 1200 mm x 800 mm x 144 mm)

• nadwozia wymienne- środki, które stosowane są głównie przy łączeniu kolei i transportu drogowego. Nie można ich piętrzyć, czyli układać w górę, jeden na drugim. Wyróżniamy nadwozia wymienne:cysterny, specjalistyczne, sztywne aluminiowe i wiele innych. 

• kontenery- metalowe skrzynie o wzmocnionej budowie i silnej konstrukcji. Mogą one ulec zniszczeniu na skutek działania promieni słonecznych, dużych różnic temperatur lub bakterii. 

Wciąż rozwijający się transport intermodalny, przez wprowadzane coraz to nowsze innowacje sprawia, że jest fascynującą dziedziną dla miłośników maszyn. Dzięki takim rozwiązaniom jak ścisła współpraca przewoźników z różnych branż, możemy bez obaw oddać nasz ładunek w ręce specjalistów, mając pewność, że na swoje miejsce docelowe dotrze bezpiecznie i na czas.

Weronika Olimpia

Źródła: 

Środki transportu- Radosław Kacperczyk; Difin 2012

Transport intermodalny-technologia i organizacja- Józef Stokłosa; WSEI 2011

Related Items featured kolej lotnictwo samochód żegluga